Vijf jaar lang vochten zijn ouders, samen met duizenden vrijwilligers, voor zijn vrijlating. Met succes. Op 18 oktober 2011 kwam Gilat vrij in ruil voor 1027 Palestijnse gevangenen die in Israël gevangen werden gehouden. Nooit eerder had de Israëlische regering zo’n deal gemaakt.

Ik interviewde Noam een aantal malen tijdens die jaren. Hij en Aviva, zijn vrouw, kozen bewust voor publiciteit en wereldwijde aandacht. Ze organiseerden demonstraties en ‘huisden’ maandenlang in tenten voor de residentie van Bibi Netanyahu in Jeruzalem, destijds premier van Israël.

Als ik aan Noam denk, herinner ik me een wat norse man. Het was niet makkelijk om met hem te communiceren. Hij haatte het mediacircus. Interviews deed hij met veel tegenzin, maar hij had geen keuze. De aandacht voor Gilat mocht niet verslappen. Ongewild werden hij en Aviva onderdeel van een afschuwelijk marionettenspel, met hun zoon als hoofdrolspeler. Noam zei onlangs in de Israëlische media dat de vijf jaren dat hij vocht voor de vrijlating van zijn zoon waarschijnlijk medeschuldig zijn aan zijn ziekte. “… het is niet aantoonbaar, maar het was geen gezonde tijd …”

Moge zijn ziel gebonden zijn in de bundel des levens.

Ik deel met u een aantal dagboekfragmenten uit 2016 en eerder. Die geven de ingewikkeldheid van de situatie weer die nooit lijkt te veranderen en ook nu weer zo actueel is.

Dagboekfragmenten

9 augustus 2016

Afgelopen dinsdag was het vijftien jaar geleden dat mijn oud-klasgenoot Mordechai, zijn vrouw en drie van hun kinderen werden vermoord door een Palestijnse terrorist in het Sbarro restaurant in Jeruzalem. Gezellig uit met de familie. Pizza eten. Ik herinner me Motti (zo noemden we hem op school) nog goed. Een beetje sullig type. Lang, mager. Met een bril. Hij kwam uit een orthodox Joods gezin uit Amsterdam en hij droeg altijd een keppel. Een lieve, intelligente jongen die hield van grappen maken. Zes jaar lang zaten we bij elkaar in de klas. Vijftien jaar verder. De wereld is nog niet veranderd. Geen steek. Het lijkt alleen maar erger te worden.

(tekst gaat onder de foto verder)

12 oktober 2011

Ik besluit naar Mitspe Hilah af te reizen. Vandaag wordt Gilad vrijgelaten. Vijf jaar lang schreef ik met enige regelmaat over hem en nam ook deel aan een aantal acties die door zijn ouders werden georganiseerd. Voor het huis van Noam en Aviva komt het mediacircus op gang. Jongeren zitten in groepjes bij elkaar. Ze maken spandoeken en overleggen zachtjes over teksten en tekeningen. Een groep vrijwilligers die vijf jaar lang wekelijks gedemonstreerd heeft voor het privéhuis van Bibi in Ceasarea loopt uitgelaten rond. Ze hebben champagne, rijst en snoep bij zich om over Noam en Aviva uit te strooien, zo blij zijn ze dat Gilad vrij komt. Ik vind het wat voorbarig. Het is nog niet zover.

Een van hen zegt: “Ik heb mij altijd afgevraagd hoe het zou voelen om de loterij te winnen, ik kan je vertellen de vrijlating overtreft alles.” Gilad lijkt compleet onderdeel van hun leven te zijn geworden. Een ander vertelt: ”Mijn dochter is vorige week getrouwd. Alle vierhonderd gasten hadden een t-shirt aan met zijn foto en naam erop.” Behalve bijna ieder uur de mededeling dat Gilad in aantocht is met zijn ouders, is er weinig nieuws. Aan het eind van de middag wordt het drukker en de stemming is bijna uitgelaten. Ik voel mij steeds minder op mijn gemak. Het zingen, het lachen, de vele vlaggen… het voelt nog te vroeg. Gilad is nog niet thuis. Dan beginnen de televisiecamera’s te draaien en de auto’s met Noam, Aviva en Gilad rijden het dorp in. Het wordt hen bijna onmogelijk gemaakt hun huis te bereiken. Ze lijken zich niet goed raad te weten met de situatie. De champagne wordt opengetrokken. Korrels rijst en snoepgoed vliegen door de lucht. Het hele spektakel lijkt meer op het verwelkomen van een bruid en bruidegom. Ik besluit weg te gaan, ik wil hier geen onderdeel van zijn.

Thuisgekomen komt het allemaal nog dichterbij. De regering geeft de lijst vrij van terroristen die zijn vrijgelaten om Gilad thuis te krijgen. Een van hen was betrokken bij de aanslag op 9 augustus 2001 in de Szabarro pizzeria in Jeruzalem. Mijn klasgenoot Motti Schijveschuurder, zijn vrouw en drie van hun kinderen kwamen daarbij om. Ik wil even helemaal alleen zijn. Ik was zo blij voor Gilad, maar nu word ik heel verdrietig.

14 oktober 2011

Ik lees een uitgebreid verslag over wat er achter de schermen is gebeurd om Gilad vrij te krijgen en om tot een overeenkomst met Hamas te komen. Daaruit blijkt dat respect voor en luisteren naar elkaar, ook als het lijkt alsof de ander liegt, de geheime sleutels zijn voor succes. Als deze bizarre deal laat zien wat samenleven met elkaar betekent zal deze uitwisseling, naar ik hoop, echt historische betekenis krijgen.

Even ben ik blij en optimistisch. Maar dan lees ik dat het monument ter nagedachtenis aan Yitschak Rabin is besmeurd. De dader is aangehouden. Zijn naam: Shvuel Schijveschuurder, zoon van Motti z.l. mijn klasgenoot. Voor Shuvuel voelt de vrijlating, net als voor veel families in Israël, alsof hij opnieuw getroffen wordt.