Stelling • De Sjabbat is niet door de zondag te vervangen
Door Ds. Henk Poot -
30 juli 2024
De viering van de Sjabbat of de zondag roept bij veel mensen vragen op. Wat waar is, is dat kerkelijke leiders lang geleden de zondag hebben ingesteld als de officiële rustdag om de scheiding met het Joodse volk te onderstrepen. Daarmee is de zondag omgeven met de sfeer van de vervangingstheologie. Maar er is meer over te zeggen.
De Sjabbat heeft een diepe betekenis. Hij leert aan het einde van de week dat er meer is dan zwoegen en geld verdienen. Het leven is in de eerste plaats een geschenk van God. Daarmee is deze dag voor Israël een belijdenis: God zorgt voor ons. Het is een teken van het verbond tussen God en Israël (Exodus 31:12-13). Daarnaast is de Sjabbat een voorproef van het Koninkrijk, de eeuwige rust. Daar gaat ons leven naartoe (Hebreeën 4:9). Ondertussen is de Sjabbat zo wel iets van deze werkelijkheid, tussen zondeval en voleinding.
Opmerkelijk is dat de Sjabbat voor de zondeval geen einde kent (Genesis 2:3). Bij de schepping lijkt het wel alsof Adam en Eva gemaakt zijn voor de Sjabbat die begonnen is.
De zondag is de dag van de opstanding van Christus (Markus 16:9). De zondag staat aan het begin van de week en door hem krijgt de week een bijzondere glans: Het is prachtig om te beginnen met het nieuwe leven, om, als de rest nog moet komen, te putten uit God en de bron van Gods Woord, en als gemeente de overwinning van Christus te vieren. Ik zou dat ook niet graag missen. Het is alsof de zondag iets heeft van de eerste Sjabbat, het Koninkrijk is immers doorgebroken in de gemeente die leeft uit de opstanding van haar Heiland.
Daar komt bij dat de apostelen aangeven dat de geboden, die zo kenmerkend zijn voor het verbond met Israël, niet opgelegd hoeven te worden aan de gelovigen uit de volkeren: besnijdenis, de voedselwetten en de Sjabbat.
Maar het mag natuurlijk wél. Een vraagsteller schreef me: Ik trek op vrijdagavond de stekker uit de computer om te genieten van een rustdag in dit hectische bestaan (dat is er ondertussen dus ook nog) en ik geniet van de viering van de zondag in de eredienst van de gemeente. En ik moet zeggen, dat is niet eens zo’n vreemde gedachte.
Lees elke week een nieuw deel van deze rubriek!